اختصاصی پایگاه خبری فضای نو : رسانه تخصصی طراحی داخلی / به قلم بهار دشت پیما
بحث نخست
شناخت ماهیت ضمانت اجراهای متداول در قرارداد اعم از (چک ،سفته )
گفتار یک : اشنایی با ماهیت چک و سفته به صورت مقایسه ای
- مراجع رسیدگی کننده به دعاوی مربوط به چک و سفته
بهتر است بدانیم چک و سفته به عنوان یک سند تجاری وسیله ای برای پرداخت در هر تجارت و خرید و فروشی محسوب می شود .حال در صورت عدم پرداخت وجه چک و سفته در موعد مشخص شده چه باید کرد ؟
مبلغ چک در صورت عدم پرداخت در موعد مقرر را میتوان از طریق ثبت دادخواست و طرح دعوای حقوقی در مراجع عمومی از جمله شورای حل اختلاف تا مبلغ ۲۰میلیون تومان و بیشتر از ان در دادگاه عمومی مطالبه نمود و همچنین در برخی موارد ، چک جنبه ی کیفری نیز دارد و میشود در موضوع چک بلامحل شکایت کیفری نیز مطرح نمود و فرد علاوه بر پرداخت مبلغ چک باید میزان مجازات مشخص شده در قانون مجازات اسلامی را نیز تحمل نماید ، ولی در سفته طرح دعوا صرفا از. طریق مراجع حقوقی ممکن است و و وصف کیفری برای ان پیش بینی نشده است این بدان معنا ست که صدور چک بلامحل ( چکی که فرد با علم نداشتن مبلغ صادر می کند و در موعد خالی از وجه می باشد ) در شرایطی جرم تلقی می گردد ، که موارد و نکات ان در نگارش های بعدی مورد بررسی قرار خواهد گرفت ولی عدم پرداخت سفته در سرسید مطلقاً جرم نیست و صرفا طرح دعوای سفته باید در دادگاه حقوقی مطرح واگر در نهایت منجر به حکم جلب صادر کننده سفته شود ولی این حکم جلب و بازداشت بدهکار، سوء پیشینه کیفری برای او محسوب نمی شود و آثار حکم کیفری چک را نخواهد داشت و پرداخت مبلغ سفته و خسارات حاصل از دیر کرد ، رافع مسیولیت فرد می باشد
نکته : چک می تواند جنبه کیفری داشته باشد اما سفته صرفا حقوقی است و جنبه ی کیفری نخواهد داشت
تفاوت مراجع حقوقی و کیفری به بیان ساده در چیست ؟
در پاسخ به این سوال می توان گفت به موضوعاتی که قانونگذار برای آنها مجازات درنظر گرفته است و کاری که فرد انجام داده را نوعی جرم محسوب نموده ، دعاوی کیفری گفته می شود. دعاوی کیفری معمولا ابتدائا در دادسرا مورد پیگیری قرار می گیرند، زیرا پرونده های کیفری نیاز به بررسی های بسیار زیاد و دقیق دارد و زیرا ارتکاب به ان ها از نظر قانون جرم محسوب شده و دارای مجازات می باشد . دعاوی کیفری معمولا با سرعت بیشتری نسبت به پرونده های حقوقی مورد بررسی قرار می گیرند، اما با توجه به حجم زیاد پرونده های کیفری در مراجع قضایی، ممکن است روند رسیدگی به این پرونده ها نیز طولانی شود.
و اما مراجع حقوقی صرفا به خواسته مالی یا شخصی افراد رسیدگی می کند جرم انگاری صورت نمی پذیرد پیشینه ی کیفری به همراه ندارد و در واقع انچه ما درخواست داریم برای مثال در مطالبه ی طلب یا دین را رسیدگی و فرد را محکوم به پرداخت و یا خسارات می نماید از جمله دعاوی حقوقی علی اصول مانند مطالبه وجه ،تقاضای انجام تعهدات قراردادی و انچه به روابط مالی یا شخصی افراد ارتباط دارد می باشد
- سایرموارد
- چک بدون اخذ گواهی عدم پرداخت از بانک (واخواست) و بدون برگشت زدن، قابل طرح دعوا و مطالبه در دادگاه نیست. یعنی با چک خالی بدون برگشت زدن ان نمی توان طرح دعوا کرد و حتماً باید گواهی عدم پرداخت چک هم ضمیمه دادخواست باشد ولی سفته بدون واخواست کردن آن نیز در دادگاه قابل مطالبه است و واخواست ان از ضروریات طرح دعوا نیست
- صدور گواهی عدم پرداخت چک که از بانک اخذ می نمایید در زمان برگشت چک در حکم واخواست چک است و رایگان انجام می شود. یعنی بانک برای صدور گواهی عدم پرداخت چک هزینه ای نمی گیرد ولی واخواست سفته (اعتراض عدم پرداخت سفته) هزینه زیاد دارد و ۲ درصد مبلغ سفته را باید بابت واخواست سفته اخذ می گردد و در دادگاه انجام می شود
- گرفتن دسته چک از بانک هزینه ای ندارد و مالیات قابل توجه ای به آن تعلق نمی گیرد ولی گرفتن سفته خصوصاً مبالغ بالا و تعداد زیاد، هزینه دارد و بر اساس مبلغ چاپ شده در سفته مالیات اخذ می شود.
- با استناد به چک و گواهی عدم پرداخت آن می توانید بدون واریز خسارت احتمالی به صندوق دادگستری (که در اینده مفصلا در باب ان گفتار می کنیم ) اموال بدهکار را توقیف کنید ولی در مورد سفته حتماً باید آن را واخواست کنید تا بتوانید از این مزیت استفاده نمایید.
- در کل شاید بتوان بیان نمود میزان ریسک صدور سفته به علت نداشتن وصف کیفری کمتر ولی میزان هزینه های پرداختی بیشتری برای ان متصور است
نکته : لازم به ذکر است با توجه به قانون جدید چک ، چک های صیادی حتما باید علاوه بر صدور فیزیکی چک ، در سامانه ی صیاد نیز ثبت گردد تا از مزیت های چک برخوردار شوید (در مباحث بعدی مفصلا شرح داداه می شود ) در حالی که فعالا ثبت سفته در هیچ سامانه ای پیش بینی و مورد تاکید نمی باشد
پس از شناخت مقدمات و اگاهی نسبت به کلیات ، در مباحث اینده شیوه ی صدور سفته و چک از نظر شکلی و نکات صدور ان و استفاده از ان ها به عنوان ضمانت قراردادی و مزایا و معایب هر یک و اثار و نکات موثر و مهم جهت درج در قرارداد شرح داده خواهد شد
بهار دشت پیما (در اینستاگرام)
حرفه:وکالت
متخصص قراردادهای صنعت ساختمان ومعماری
حقوق خصوصی،تربیت مدرس و MBA
مشاورامورقراردادی جامعه مهندسان
عضو شورای مشورتی
عضو جامعه داوری