اختصاصی پایگاه خبری فضای نو : رسانه تخصصی طراحی داخلی

کتاب «نگاهی به خانه در گذر زمان» تألیف دکتر محمد بهزادپور و فرزانه ذوالفقاری  به چاپ رسید. در مقدمه این کتاب چنین می خوانیم:

نیاز به مسکن یکی از اساسی‏ ترین نیازهای بشر می‏ باشد. با توجه به تأثیرپذیری مسکن از نیازها، توانایی‏ها و امکانات و محدودیت‏های زمانی، در هر دوره به گونه ‏ای خاص نمود یافته است. بررسی الگوی فضایی خانه ما را به شناخت عمیق‏تری از نیاز‏های انسان و درک عوامل مؤثر بر شکل‏گیری خانه در هر دوره تاریخی رهنمون می‏کند. از این رو شهر اصفهان، کاشان، یزد و قزوین از جمله شهرهایی هستند که به علت تعدد خانه‏ های تاریخی ارزشمند همواره مورد توجه بوده ‏اند بنابر این با توجه به نمونه‏ های ارزشمند به جا مانده از دوره‏ های تاریخی مختلف می‏تواند بستری مناسب برای این سیر تحول را فراهم نمود. در این کتاب با انتخاب نمونه از سه دوره زمانی صفویه، قاجار، پهلوی با توجه به خانه‏ های موجود در جامعه آماری، خانه‏ های اصفهان، کاشان، یزد و قزوین به گونه ‏شناسی خانه ‏های مسکونی در دوره‏ های زمانی یاد شده از دیدگاه اقلیمی، شکلی و فرهنگی پرداخته شده. با توجه به جامعه آماری خانه‏ های اصفهان، کاشان، یزد و قزوین در هر دوره زمانی نمونه‏ ها با توجه به ویژگی‏های غالب انتخاب شده و به تحول خانه‏ ها باتوجه به گذر زمان پرداخته شده است از مهم‏ترین عوامل سازمان‏ دهنده خانه به سه صورت اقلیمی و شکلی و فرهنگی می‏ باشند. الگوهای ارائه شده، فضاهای مؤثر در هر دوره را به تبع ویژگی‏های زمانی و مکانی نشان می ‏دهد که در ورای آن تغییرات و توسعه فضاها بیانگر تحولات هردوره زمانی می‏باشد.
خانه مکانی است که انسان با کاهش دغدغه‏ های روزانه در آن به جمعیت خاطری برای تفکر در باب خویش و خدای خویش دست می‏یابد. فضایی برای رشد و تعالی افراد خانواده رسیدن به احساس آرامش که یکی از مهم‏ترین اهداف طراحی خانه است. خانه ایرانی سنتی تشکیل شده ازحیاط، اتاق‏ها و ایوان که به ترتیب نماینده روح، نفس و جسم انسان هستند. طبیعت آفریده خداوند و نمادی از او است. از این رو حیاط که دربرگیرنده طبیعت است، روح خانه نامیده می‏شود و به عنوان واسطه‏ ای عمل می‏کند که جهت معنوی خانواده را معین کرده و هویت خصوصی خانواده را محقق می‏سازد. اتاق‏ها نیز نمایشی ازمکعب انسان هستند و وابستگی شان با خانه همچون وابستگی فرد به خانواده است. در میان اتاق‏ها، تالار نمایشگر تاریخی ناگسسته تا به امروز است. سکو در خانه ایرانی به مفهوم تخت است که در آن بعد افقی در قالب ترازهای ارتفاعی متغیر نمود می‏یابد. سکوها در غرفه‏ ها یا درنشاندگی‏ های درون اتاق قابل مشاهده ‏اند و برجسته ‏ترین فضای سکودار همان شاه نشین خانه است و در نهایت ایوان‏ها به عنوان فضای انتقالی و اصل بین عوالم زمانی و زمینی هستند.
بررسی‏ ها نشان می‏دهد تاکنون مطالعات چندانی در زمینه سیر تحول خانه‏ ها از گذشته تا به امروز صورت نگرفته است . درصورتی که شناخت گونه ‏ها و سیر تحول آن‏ها از دیدگاه شکلی، اقلیمی و فرهنگی به آشنایی با تحولات هر دوره و تأثیرات آن را بر سازماندهی و روند شکل‏گیری فضاهای مسکونی کمک شایانی می‏نماید. لذا برای پرداختن به این موضوع، معیارهای آن ضرورت بسزایی دارد. طبقه ‏بندی داده ‏ها بر پایه اصول و ویژگی‏های مشترک گام مهمی در شناخت گونه ‏ها در هر دوره زمانی می‏باشد. به همین دلیل طبقه‏ بندی اشیاء به کمک هندسه و نظم موجود در اشکال متنوع و متفاوت پلان در هر دوره صورت می‏پذیرد.