پنج دری چیست؟

اتاق پنج دری: اتاقی که پنج درگاه رو به میانسرا (حیاط) داشت و در خانه‌های کهن بیشتر برای پذیرایی از مهمان از آن بهره می‌بردند، در خانه‌های کوچکتر کارکرد اتاق نشیمن را داشته است. پنج‌دری یکی از عناصر سنتی معماری ایرانی است. پنج‌دری به طور معمول یک اتاق بزرگ است که در واقع همان تالار اصلی خانه محسوب می‌شود و اغلب اوقات رو به ایوان بزرگی است که ۵ پنجره به هم‌ پیوسته برای آن در نظر گرفته شده‌است. در معماری نوین پنج‌دری به اتاق نشیمن اطلاق می‌شود با این‌حال خانه‌های سنتی اصیل ایرانی بسیار بزرگ بوده و با تعداد زیادی اتاق ساخته می‌شده که پنج‌دری اتاق اصلی خانه محسوب می‌شده است.

در طراحی ویلا پنج دری از الگوهای معماری بناهای مسکونی ایران استفاده شده است. در واقع می‌توان بنای مدرنی را دید که برگرفته از عناصر معماری ایرانی می‌باشد. در این ویلا عناصری همچون حیاط مرکزی (قرار گرفتن پنجره‌ها و بازشوها در حیاط مرکزی)، رعایت حریم فضاهای عمومی و خصوصی، در نظر گرفتن نورگیرها و رعایت کردن عمق سایه‌بان‌ها و همچنین استفاده از طبقه فوقانی و استفاده از متریال آجر و نوع چیدمان آن در بازشوها را می‌توان دید که نقش کنترل و فیلتر نور رو ایجاد می‌کنند.

در روند طراحی این پروژه که برگرفته از الگوی خانه ایرانی می‌باشد می‌توان به محل قرارگیری ساختمان و به وجود آمدن حیاط مرکزی (میانسرا) اشاره کرد. که در ادامه محل قرارگیری بازشوهای فضای عمومی و خصوصی و نسبت به فضای بیرونی را مشخص می‌کنیم. فضاهای درونی به گونه طراحی شده است که ارتباط مستقیم با فضای بیرونی را دارند و با در نظر گرفتن تراس در طبقه فوقانی این ارتباط در طبقات هم در نظر گرفته شده که مشرفیت تراس به حیاط مرکزی و فضای بیرونی باغ می‌باشد.

نوع قرار گرفتن بازشوها در این پروژه به صورتی‌ست که می‌توان دید و نور را با استفاده از مکانیزم متحرک بودن آن کنترل کرد و تمامی بازشوهایی که مشرف به فضای بیرون یا همان حیاط مرکزی می‌باشد دارای مکانیزمی می‌باشد که می‌توان نسبت به قرارگیری آنها اندازه بازشوها را تغییر داد. هر بازشو متشکل از چند چرخ و قرقره می‌باشد که برای جابجایی می‌توان آنها را در هر فاصله‌ای به راحتی حرکت داد. برای حفظ امنیت، ساختار فلزی مشبکی در دهانه بازشوها قرار گرفته که با چیدمان آجر پوشیده شد. با حرکت این بازشوها می‌توان فضای دید و ندید را به وجود آورد و کنترل کرد.

در این مجموعه ویلایی فضاها بصورت زیر دسته‌بندی شده‌اند:

الف. فضای خارجی

-ورودی  -اتاق نگهبانی  -موتورخانه  -پارکینگ  -مسیر تردد پیاده  -آلاچیق روباز و روبسته

–استخر  –حوض آب  –فضای نشستن در حیاط مرکزی  –تراس طبقه بالا  –فضای پخت و پز خارجی  –آشپزخانه کثیف

ب. فضای داخلی

– ورودی  -پذیرایی -آشپزخانه -نشیمن -اتاق خواب  -اتاق مهمان  -سرویس بهداشتی  -دسترسی طبقات (پله)

از دیگر فضاهای طراحی شده، فضای نشیمن در کنار استخر است که برگرفته از تخت ایرانی در خانه‌های ایرانی‌ست و این فضا به همانگونه در کنار استخر و در میان‌سرا قرار گرفته است.