هر پروژه همراه با تعاریف و چالش های خاص خود تجربه ای متفاوت برای دفتر جوان ما رقم می زند. موقعیت و بستر پروژه، خواسته های کارفرما، کاربری، محدودیت های فضایی و زمانی، بودجه پروژه و عوامل بیرونی بسیاری همگی اثر مستقیم خود را بر یک پروژه اعمال میکنند. اما چگونگی ایجاد تعادل بین تمامی عوامل بیرونی اثر گذار و اهداف دفتر ما به عنوان طراح ومجری همواره یکی از دغدغه های اصلی مان در هر پروژه است.پروژه خدماتی ساختمان مرکزی راهسازی و عمران ایران نیز یکی از پروژه هایی است که در این مسیر حرکت میکند و شاید از میان تمامی تجربه هایمان، رسیدن برقراری تعادل میان عوامل بیرونی و اهداف تیم ما در این پروژه بیشتر به چشم میخورد.

فضای خدماتی ساختمان مرکزی راهسازی و عمران ایران در طبقه ششم یک ساختمان اداری فعال در خیابان بهشتی واقع شده است. درخواست  کارفرما مبنی بر طراحی داخلی و نوسازی این فضا با تاکید بر روح بخشیدن به فضای استراحت کارکنان ،هماهنگی با ساختار های درون سازمانی و پیروی از ضوابط و کمترین میزان خلل در ساز و کار اداری طبقات دیگر و رفت و آمد های روزانه در زمان فرایند عملیات اجرایی بود. این طبقه شامل سالن غذاخوری و نمازخانه هر کدام با ظرفیت حدود 50 نفر ، دو چشمه سرویس بهداشتی، وضوخانه، لابی و انباری است.

در پلان پیشین این طبقه ، نمازخانه در جبهه شمالی بنا و سالن غذاخوری در جبهه جنوبی جای داشت، که با توجه به جهت قبله در نمازخانه و دسترسی به آن راهرویی طویل ارتباط بین فضاها را امکان پذیر کرده بود.راهروی موجود ضمن داشتن  کیفیت فضایی نامطلوب مساحت زیادی را به خود اختصاص داده بود. از طرف دیگر قرار گیری سالن غذاخوری در جبهه جنوبی بنا و داشتن بازشوهایی با چشم انداز نامناسب به سمت بام و تاسیسات همسایگی و فاصله آن با اتاق ظرفشویی  نیز نیاز به بازنگری در طراحی داشت. الزاماتی چون دو دسترسی اصلی از شمال و جنوب  به بام ،حفظ مساحت های لازم برای هر فضا  با توجه به خواسته کارفرما و دسترسی به اتاق تاسیسات نیز محدودیت های خود را اعمال میکرد.

بنابراین اولین گام در طراحی فضای داخلی با چینش مجدد فضاها و ساماندهی آن آغاز شد. با جابه جایی نمازخانه و سالن غذاخوری  در جبهه شمالی و جنوبی، دسترسی مناسب تر به نمازخانه و چشم انداز زیباتر به سمت کوه های شمالی تهران در سالن غذاخوری حاصل شد.لابی ورودی نیز با قرار گیری در مجاورت آسانسور دسترسی به سایر فضاها را با هندسه ای مناسب تر و سهم مساحت لازم فراهم آورد. در انتها سرویس بهداشتی با توجه به محدودیت تاسیسات در میانه این دو فضاها ودر مجاورت نمازخانه جای داده شد.

پس از تثبیت جانمایی ها ، ریز فضاهای  لازم به تناسب عملکرد آن فضا تعریف شد. در سالن غذاخوری با توجه به آنکه عملیات پخت در آن انجام نمیشد مساحت لازم برای آشپزخانه ای با امکانات مختصر جهت اماده سازی غذا ،اتاق ظرفشویی، کانتر گرم ، یخچال و باکس های ذخیره  برنامه ریزی شد. در نماز خانه نیز فضای کفش کن به صورت مجزا ، کمد های پنهان جهت نگهداری وسایل لازم و محل قرار گیری تجهیزات صوتی جهت تکمیل امکانات این فضا تعریف شد. استفاده از درب های برقی که در گذشته در این طبقه وجود داشت نیز در طراحی ورودی سالن غذاخوری و سرویس بهداشتی به جهت کاهش هزینه ها مجددا مورد استفاده قرار گرفت . در طول فرآیند اجرایی پروژه نیز محدودیت هایی وجود داشت. وجود مصالح بنایی در جداره های خارجی ساختمان باعث میشود طیف گسترده از شیوه های اجرایی را بتوان برای پوشش جداره های داخلی در نظر گرفت اما ساختار صنعتی و جداره های متشکل از ساندویچ پانل در این طبقه محدودیت هایی در انتخاب پوشش جداره های داخلی ایجاد میکرد. بدین ترتیب اثر مستقیم این عامل بر طراحی فضاها  و عناصر داخلی باید از ابتدا در نظر گرفته می شد.

نحوه انتخاب مصالح، رنگ و بافت آن ها در هر محدوده متناسب با ماهیت آن فضا انتخاب شد. هدف ما در طراحی نمازخانه سادگی و خلوص در تمامی اجزای آن بود به شکلی که تمرکز اصلی بر جهت قبله و موقعیت محراب باشد. ترکیب رنگ آبی و سفید در نمازخانه محیطی آرامش بخش را در زمان خلوت و عبادت روزانه برای نمازگزاران مهیا می کند. همچنین تفکیک این دورنگ با تضاد دلنشین خود در مجاورت محراب و استفاده از ریتم و تکرار در الگوی هندسی در این محدوده موجب تمرکز بیشتر برآن شد. امتداد این الگو در بازشوها و کاشت درختچه ها در پس زمینه آن حال و هوای زنده تری در فضا ایجاد کرد. جداره شمالی و اطراف محراب نیز با آیات برجسته، به خط بنایی ، رنگ سفید  و با بافتی یکنواخت تکمیل شد. در سالن غذاخوری نیز انتخاب چوب و ترکیب آن در پس زمینه رنگ سفید و طوسی گرمای خاصی به آن فضا بخشیده و محیطی صمیمی برای یک گپ و گفت دوستانه در هنگام صرف غذا ایجاد کرده است.

در انتها تعریف یک لایه پوشش گیاهی شامل درختچه و گیاهان رونده به صورت یکپارچه و پیوسته  با داربست های مشبک به ارتفاع 5/1 متر در فضای بیرونی ساختمان و در بام برای بهبود چشم انداز در تمامی جداره های دارای بازشو تعبیه شد.