معماری کاشان

کاشان همانند دیگر شهرهای قدیمی ایران معماری سنتی شهری اش را تا اوایل قرن بیستم حفظ کرده بود، این چینش سنتی که در دوره‌های سلجوقی و صفوی شکل گرفته بود و تا دوران قاجار ادامه یافته بود، در دوره پهلوی و به ویژه نیمه دوم قرن بیستم به شدت تغییر یافت.

شهرسازی

شهر قدیمی کاشان را دیواری بلند محصور می‌کرده و رفت آمد به درون شهر توسط چند دروازه صورت می‌گرفته. فضای درون شهر مانند دیگر شهرهای دوران میانه اسلامی به چهار قسمت ارگ، مدارس، بازار و محلات تقسیم می‌شده. قلعه جلالی (ارگ حکومتی کاشان) که در زمان سلطان ملکشاه سلجوقی ساخته شده بود، در طول قرن هجده و نوزده میلادی از میان رفته درحالی که برج‌ها، دروازه‌ها و دیواره‌های شهر در سراسر قرن نوزدهم باقی‌مانده بودند.

بازار کاشان در مرکز این شهر واقع شده‌است و دیگر فضاهای شهری در دوطرف آن قرار گرفته‌اند، این بازار در دوره صفویه رونق فراوانی داشته‌است که البته در دوره قاجار میزان قابل ملاحظه‌ای از آن رونق کاسته شده. افزوده‌های جدیدتر بازار شامل تیمچه امین‌الدوله، دو مدرسه و یک مسجد است

با ظهور خودرو و ساخت خیابان‌ها، تا به حال کاشان بدون توجه لازم به عناصر تاریخی و شیوه زندگی بومی اش رو به گسترش بوده‌است. گسترش رابطه با تهران سبب ویران کردن قسمت شمال غربی دیوار شهر در ۱۹۲۰ شد. در سال‌های ۱۹۳۵-۱۹۴۵ سیاست دولت مرکزی در ساخت راه ماشین رو بین تهران و کاشان سبب توسعه شهر در طول دو راه فین و تهران شد. با رسیدن راه آهن به کاشان ایستگاهی در شرق شهر ساخته شد و روستاهای یحیی آباد و جمال آباد بخشی از شهر شدند.

در دهه بعدی نخستین میدان ماشین رو کاشان که پارکی نیز درون خود داشت ساخته شد، همچنین چند روستای دیگر، بخشی از کاشان بزرگ شدند، بانک‌ها و کارخانه‌های جدیدی ساخته شد و خیابان بزرگی بین بخش قدیمی و جدید شهر ساخته شد. در هفتاد سال گذشته (۱۹۴۰-۲۰۱۰)، شهرک‌های بسیاری در کنار راه‌ها و خارج شهر پدید آمده‌اند، به همان سرعتی که دور شهر قدیمی را قبلاً پر کرده بودند

رشد طراحی شهری نامتجانس

به رغم ساخت خیابان‌های داخل شهری در موازات مسیر اصلی شمالی جنوبی و شرقی غربی، شهر قدیمی بیشتر ویژگی‌های تاریخی و هویتی خود را تا ۱۹۵۰ حفظ کرده بود، بازار، عمارت‌های قدیمی، فضاهای باز تاریخی، و سبک خاص خانه‌سازی همگی اسنادی هستند بر این مدعا. در طول چهار دهه پس از ۱۹۶۰، در نتیجه رشد بی سابقه و ساخت حلقه‌های مواصلاتی و بزرگراه‌ها، روستاهای صالح آباد، فین، حسن آباد و شهر راوند در محدوده شهر قرار گرفتند

خانه‌های تاریخی

خانه‌های قدیمی کاشان بناهایی هستند که جزو اموال خصوصی اشخاص می‌باشد بر اثر سوانح طبیعی و عوامل گوناگون اجتماعی بیشتر و سریع‌تر در معرض تغییر و تبدیل قرار می‌گیرند به همین دلیل نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که از خانه‌های معتبر و قدیمی پیش از زلزله سال ۱۱۹۲ بنای سالمی تا الان باقی مانده‌باشد مگر قسمت‌هایی ناقص و جزئی از برخی خانه‌ها

طراحی دیواره بالا بر اساس نمای شب کاشان و نور پردازی که در بادگیر های بام های کاشان اتفاق افتاده طراحی شده و سعی شده یک نگاه مینیمالیستی و مدرن به این بادگیر ها که بر بالای ساختمان ها خود نمایی میکنه داشته باشیم و درواقع نور پردازی متناسب با آن طراحی شده است.

قوس های به کار گرفته شده در طراحی رستوران تماما بر اساس نوع قوس هایی است که در معماری خانه های کاشان به کار گرفته شده و در واقع سعی شده است یک نگاه مدرن به این قوس ها داشته باشیم. این قوس ها در بیشتر خانه های کاشان به این صورت طراحی و اجرا شده و همینطور قاب هایی که در انتهای رستوران کار شده بر اساس قاب های پنجره های خانه های کاشان است که در حیاط های مرکزی کار شده است.

در این تصویر در واقع فرم هایی که دیده میشه فرم هایی است که از برش طولی بادگیر های خانه های کاشان به خصوص خانه طباطبایی ها گرفته شده و در واقع یک نگاه مینیمالیست هست به این بادگیر ها . و از پشت هم اندازی این بادگیر ها و برش طولی این طرح به دست آمده است.

فرم های به کار رفته در سمت پلکان رستوران چه بر روی آینه های مشکی و چه فرم هایی که به صورت نرده استفاده شده در واقع برش هایی است از پنجره های ساختمان های کاشان است که دور حیاط مرکزی به کار گرفته شده است با یک نگاه کاملا مدرن.

لایتینگ و لوستری که در رستوران به کار رفته نیز بر اساس خطوطی است که در معماری کاشان بسیار استفاده شده و در واقع بخشی از این خطوط از این معماری الهام گرفته شده و با حرکت هایی در راستای افق و عمود این لوستر طراحی شده که کاملا با معماری بقیه قسمت ها همخوانی دارد و این هم نگاهی مدرن به معماری سنتی کاشان است.